De rol van degeneratie


Inleiding
Degeneratie van de rug klinkt vaak ernstiger dan het is. Woorden als slijtage, artrose of uitdroging van de tussenwervelschijf kunnen mensen onnodig laten schrikken. Binnen het Rugcentrum Hilversum zien we dat degeneratie meestal een normaal onderdeel van het ouder worden is en vaak weinig zegt over hoeveel pijn iemand ervaart. Veel mensen boven de 30 hebben zichtbare slijtage op een scan zonder klachten. In dit artikel lees je wat degeneratie precies is, waarom het ontstaat, wat het betekent voor je rug en waarom je ondanks degeneratie vaak uitstekend kunt functioneren.

Wat is degeneratie

Degeneratie betekent dat weefsels veranderen door leeftijd, belasting en herstelcapaciteit. Dit is een normaal biologisch proces dat niets zegt over schade of gevaar. In de wervelkolom gaat het vooral om:

  • Tussenwervelschijven die iets minder vocht vasthouden.
  • Facetgewrichten die veranderen in structuur.
  • Bindweefsel dat wat stijver wordt.
  • Kleine botveranderingen zoals osteofyten.

Waarom degeneratie ontstaat

Veranderingen in de wervelkolom ontstaan door een combinatie van factoren:

  1. Natuurlijke veroudering: Veranderingen ontstaan geleidelijk naarmate je ouder wordt.
  2. Verminderde hydratatie van de schijf: Schijven verliezen langzaam wat vocht. Hierdoor worden ze iets platter en stijver maar niet per definitie zwakker.
  3. Dagelijkse belasting: Tillen, zitten, draaien, lopen en sporten geven prikkels waardoor de rug zich aanpast.
  4. Beperkte mobiliteit: Wanneer heupen of bovenrug stijf zijn, krijgt de onderrug meer belasting te verwerken.

Wat degeneratie NIET betekent

Dit is belangrijk en vaak geruststellend voor patiënten:

  • Degeneratie betekent niet dat de rug versleten is.
  • Degeneratie betekent niet dat er schade is die niet herstelt.
  • Degeneratie betekent niet dat je minder mag bewegen.
  • Degeneratie voorspelt niet hoeveel pijn je hebt.

Veel pijnvrije mensen hebben dezelfde bevindingen op scans als mensen met klachten.

Waarom degeneratie soms toch klachten geeft

Degeneratie zelf geeft zelden pijn. Klachten ontstaan pas wanneer het veranderde weefsel wordt gecombineerd met:

  • Verminderde schijfruimte die zenuwen gevoeliger kan maken.
  • Irritatie van facetgewrichten bij stijfheid of verkeerde belasting.
  • Bindweefselspanning door te weinig variatie in beweging.
  • Compensatie door spieren die harder werken wanneer schijven minder veerkrachtig zijn.

Hoe het Rugcentrum Hilversum degeneratie onderzoekt

Het team kijkt niet alleen naar scans maar vooral naar functie. Het onderzoek omvat:

  • Mobiliteit van heupen, bekken en wervelkolom.
  • Stabiliteit en coördinatie van diepe rompspieren.
  • Spierspanning en compensatiepatronen.
  • Ademhaling en drukverdeling.
  • Functionaliteit tijdens lopen, bukken en tillen.

Zo wordt duidelijk waarom degeneratie klachten geeft bij de één en niet bij de ander.

Behandeling van klachten door degeneratie

De focus ligt op het herstellen van functie, niet op het ‘repareren’ van slijtage.

Passieve fase creëert ruimte en ontspanning:

  • Mobilisaties van stijve wervelsegmenten.
  • Manuele technieken en Fascia- en ontspanningstechnieken.
  • Verbeteren van schijfruimte en facetmobiliteit.

Actieve fase zorgt voor duurzaam herstel:

  • Stabiliteitstraining van diepe rompspieren.
  • Mobiliteit voor heupen en bovenrug.
  • Bilspier- en heupkrachttraining en Motor control bij functionele bewegingen.

Thuisadviezen en preventie

Met een paar eenvoudige gewoontes kun je uitstekend functioneren ondanks degeneratie:

  • Wissel zitten en staan regelmatig af.
  • Wandel dagelijks om stijfheid te verminderen.
  • Werk aan lichte mobiliteit voor rug en heupen.
  • Gebruik ademhaling om spierspanning te verlagen.
  • Bouw krachttraining voor rug en billen rustig op.

Degeneratie geeft minder snel klachten wanneer je beweging en herstel in balans houdt.

Veelgestelde vragen

Betekent degeneratie dat mijn rug versleten is?

Nee. Het is een normaal onderdeel van ouder worden. De rug is gemaakt om te bewegen en kan prima functioneren ondanks deze veranderingen.

Kan degeneratie pijn geven?

Degeneratie zelf geeft vaak geen pijn. Klachten ontstaan meestal pas wanneer het bewegingspatroon verstoord raakt, waardoor de omliggende spieren of gewrichten overbelast worden.

Is sporten slecht bij degeneratie?

Nee, integendeel. Bewegen en krachttraining voor bil- en rompspieren zijn juist essentieel. Het versterkt het systeem rondom de wervels.

Kan degeneratie teruggedraaid worden?

Je kunt het proces niet omkeren maar wel optimaal functioneren en pijnvrij bewegen. De focus ligt op belastbaarheid, niet op de scan.

Moet ik oppassen met tillen?

Niet per se, mits je het goed opbouwt en voldoende stabiliteit hebt vanuit de romp en heupen.

Wil je leren hoe je ondanks degeneratie pijnvrij beweegt?

Onze specialisten helpen je om de functionele oorzaak van de klachten te vinden en een plan op te stellen om je ondanks degeneratie sterk, beweeglijk en pijnvrij te maken.

Afspraak maken