Het SI-gewricht ligt laag in de rug, ter hoogte van het kuiltje naast het midden van het bekken. Het verbindt het heiligbeen met de bekkenbotten en vormt zo de overgang tussen boven- en onderlichaam. Bij vrijwel elke stap, draai of tilbeweging loopt er kracht door dit gebied. Dat maakt het SI-gewricht essentieel voor stabiel bewegen, maar ook gevoelig wanneer spieren, houding of belasting uit balans raken.
De rol van het SI-gewricht
Het SI-gewricht is een van de meest besproken maar ook meest onbegrepen gewrichten van de onderrug. Het vormt de schakel tussen wervelkolom en bekken en speelt een grote rol bij stabiliteit en krachtgeleiding. Binnen Rugcentrum Hilversum zien we dat SI-klachten vaak lijken op andere vormen van lage rugpijn, wat verwarrend kan zijn. Met een goede uitleg wordt snel duidelijk hoe dit gewricht werkt, waarom het soms gevoelig wordt en wat je eraan kunt doen. In dit artikel lees je welke functie het SI-gewricht heeft en hoe klachten effectief behandeld kunnen worden.
Inleiding: schakel tussen wervelkolom en bekken
Wat is het SI-gewricht
Het SI-gewricht verbindt het heiligbeen met het bekken en is daardoor een belangrijke schakel tussen wervelkolom en benen. Het gewricht is stevig opgebouwd, heeft weinig bewegingsvrijheid en wordt gestabiliseerd door een netwerk van sterke banden en spieren rondom het bekken.
Het SI-gewricht kan kleine kantelingen en verschuivingen maken. Hoewel deze bewegingen klein zijn, hebben zij veel invloed op hoe de onderrug en heupen functioneren. Als deze beperkte beweging verstoord raakt, kan dat leiden tot lokale pijn, stijfheid of een gevoel van instabiliteit in het bekkengebied.
De functie van het SI-gewricht
Het SI-gewricht geleidt krachten tussen benen en wervelkolom. Tijdens lopen, traplopen, tillen of draaien worden krachten via dit gewricht doorgegeven, zodat beweging efficiënt en stabiel blijft. Het gewricht draagt bij aan de stabiliteit van de bekkenring. De stevige banden rondom het SI-gewricht zorgen dat het bekken niet ongecontroleerd gaat schuiven tijdens dagelijkse activiteiten.
Spieren rondom heupen, billen en romp werken samen met het SI-gewricht. Als deze spierbalans verstoord is, kan het gewricht gevoeliger worden of juist minder goed stabiliseren. Het SI-gewricht helpt ook krachten te dempen bij activiteiten zoals hardlopen, springen en tillen. Zo worden schokken niet alleen in de onderrug opgevangen, maar verdeeld over bekken en benen.
Hoe SI-gerelateerde klachten ontstaan
Binnen Rugcentrum Hilversum zien we dat SI-klachten meestal ontstaan door een combinatie van factoren. Verminderde stabiliteit van het bekkengebied, bijvoorbeeld doordat diepe rompspieren of bilspieren onvoldoende bijdragen, zorgt dat er meer belasting op het gewricht komt.
Het SI-gewricht kan gevoelig worden wanneer het te stijf is of juist te beweeglijk. Beide situaties geven vergelijkbare klachten. Spanning in bil- of rugspieren heeft invloed op de stand van het bekken en daarmee op spanning in het SI-gewricht. Veranderingen in houding, zoals tijdens zwangerschap of bij een veranderde stand van de wervelkolom, kunnen de belasting op het gewricht verschuiven. Een onverwachte stap, misstap of draai kan het systeem kortdurend overvragen en zo een irritatie uitlokken.
Symptomen die passen bij SI-gewrichtsklachten
SI-gerelateerde klachten worden vaak gevoeld laag in de onderrug, meestal aan één zijde ter hoogte van het kuiltje naast het bekken. Pijn kan uitstralen naar bil, lies of bovenbeen. Traplopen, opstaan uit een stoel, lang staan of lang wandelen kunnen klachten uitlokken of verergeren.
Bepaalde draai- of tilbewegingen geven soms een scherpe, stekende pijn. Een gevoel van instabiliteit in het bekken of het idee dat de rug “wegzakt” komt ook regelmatig voor. Uitstraling voorbij de knie past minder bij puur SI-gerelateerde klachten en vraagt om aanvullend onderzoek.
Hoe Rugcentrum Hilversum het SI-gewricht onderzoekt
Het multidisciplinaire team kijkt altijd naar de volledige bewegingsketen, niet alleen naar het SI-gewricht zelf. Er wordt beoordeeld hoe het SI-gewricht beweegt en of er sprake is van stijfheid of juist overbeweeglijkheid. De stand en mobiliteit van het bekken en de onderrug worden meegenomen.
Daarnaast wordt gekeken naar kracht en activatie van bil- en rompspieren, de beweeglijkheid van heupen, stabiliteit van de bekkenring en belastingspatronen tijdens lopen, draaien en bukken. Indien nodig worden neurologische functies onderzocht om andere oorzaken uit te sluiten. Door dit totale beeld te analyseren, ontstaat een duidelijke diagnose en een gerichte aanpak.
Behandeling van SI-gerelateerde klachten
In de passieve fase is het doel om spanning te verminderen en de functie van het gewricht te verbeteren. Mobilisaties van SI-gewricht en bekken, manuele technieken op bilspieren en lage rugspieren en het verbeteren van heupmobiliteit worden vaak gecombineerd. Ademhalingstechnieken helpen om algehele spierspanning te verlagen. Deze fase geeft vaak snel verlichting en maakt de regio beter belastbaar.
In de actieve fase draait het om blijvende stabiliteit. Motor control training van het bekkengebied helpt bij het beter aansturen van het SI-gewricht tijdens dagelijkse bewegingen. Bilspieren, zoals gluteus medius, worden gericht versterkt, net als diepe rompspieren. Functionele oefeningen zoals lunges, heupsturing en stabiliteitsbewegingen worden afgestemd op werk en sport. Variatie in houding en progressieve opbouw in lopen, traplopen en tillen zorgen dat het gewricht stabieler wordt en klachten minder snel terugkeren.
Adviezen en oefeningen voor thuis
Voor herstel van SI-klachten is regelmatige variatie in houding cruciaal. Langdurig in dezelfde stand zitten of staan vergroot de belasting op het gewricht. Lichte mobiliteitsoefeningen voor heupen en lage rug helpen het bekken soepel te houden.
Gerichte training van bilspieren geeft het SI-gewricht meer steun. Wandelen stimuleert ritme en doorbloeding, wat herstel ondersteunt. Aandacht voor rustige ademhaling kan spanning in rug- en bekkengebied verlagen. Bij langdurig staan helpt een neutrale bekkenpositie om krachten beter te verdelen.
Leefstijl en preventie
Het SI-gewricht blijft het sterkst wanneer je voldoende beweegt en zitten regelmatig afwisselt met staan en lopen. Kracht en uithoudingsvermogen van heup- en rompspieren zijn belangrijk om het bekken stabiel te houden. Stressregulatie en goede slaap ondersteunen herstel van spieren en bindweefsel.
Regelmatig wandelen helpt ritme en stabiliteit te verbeteren. Een goede tiltechniek, bewuste lichaamshouding tijdens sporten en aandacht voor dagelijkse beweging verminderen de kans op overbelasting. Binnen Rugcentrum Hilversum wordt preventie altijd meegenomen, zodat de kans op terugkerende SI-klachten kleiner wordt.
Conclusie
Het SI-gewricht is een krachtig maar gevoelig onderdeel van de onderrug dat een belangrijke rol speelt bij stabiliteit en beweging. Wanneer spierbalans, houding of belasting uit evenwicht raken, kan dit gewricht snel reageren met pijn of stijfheid. Het goede nieuws is dat SI-gerelateerde klachten meestal uitstekend herstellen met de juiste combinatie van mobiliteit, stabiliteit en begeleiding. Door helder te krijgen welke factoren bij jou meespelen, kun je gericht werken aan duurzaam herstel.
Veelgestelde vragen
Bij opstaan uit een stoel vangt het SI-gewricht plotseling veel kracht op. Als het gewricht gevoelig of stijf is, kan deze overgang een scherpe of zeurende pijn geven.
Ja. SI-klachten kunnen uitstralen naar bil, lies of bovenbeen. Uitstraling verder dan de knie komt minder vaak voor bij puur SI-gerelateerde klachten en vraagt om aanvullend onderzoek.
Meestal niet. Het SI-gewricht wordt het best beoordeeld via klinisch onderzoek, waarbij houding, beweging en specifieke testen worden gecombineerd.
Gerichte training van bil- en rompspieren verbetert de stabiliteit rond het SI-gewricht. Hierdoor kan het gewricht krachten beter verwerken en worden klachten vaak minder.
Veel mensen ervaren binnen enkele weken duidelijke verbetering wanneer zij een gericht oefenprogramma volgen. Bij langdurige of complexe klachten kan het traject langer duren, maar ook dan is herstel meestal goed mogelijk.
Vermoed je dat jouw klachten uit het SI-gewricht komen?
In Rugcentrum Hilversum onderzoeken we gericht of het SI-gewricht een rol speelt bij jouw rug- of bekkenklachten. Samen maken we een plan dat mobiliteit, stabiliteit en leefstijl combineert, zodat je weer met vertrouwen kunt bewegen.